Geçen hafta raporlar Çindeki dört ticari bankanın dijital para birimini büyük ölçekli test etmeye başladığını ileri sürdü. Bank of China China Construction Bank Industrial and Commercial Bank of China ve Agricultural Bank of China milyonlarca kişiye ulaşan bir müşteri tabanıyla dünyanın en büyük dört bankasıdır. Bu testleri başarılı olursa dijital renminbinin dünyanın ilk egemen dijital para birimi olacağı anlamına geliyor.
Peki Çin neden dijital para birimi istiyor?
Çin dünyada dijitalleşmenin en hızlı yaşandığı ülkelerden biridir ve finansal teknolojilerin ve dijital ödemelerin etkileyici bir şekilde kabul edildiğini gördü. Çinin yeni finansal sisteminin dijital cüzdanlar QR kodları vb. kendi büyük teknoloji firmaları: Alibaba Alipay ve Tencentten WeChat Pay’ın üzerine kurulu olduğunu gözlemleyen bir düşünce kuruluşu olan The Brookings Institutea göre Çinin dijital ödeme ekosistemi ABD ve AB de dahil olmak üzere Batılı emsallerinin çoğundan tartışmasız daha gelişmiş durumda. Bu nedenle Kızıl hükümetin bir sonraki adımı atmayı ve popüler Bitcoin gibi her şeyi kapsayan bir dijital para birimini denemeyi planlaması doğal.
E-para birimi planlayan tek ülke Çin mi?
Hayır! İsviçre merkezli Bank for International Settlements tarafından 2019 yılında yapılan bir ankete göre çoğu merkez bankası (yüzde 80) bağımsız bir dijital para birimi fikri üzerinde yoğunlaşıyor. Buna ABD ve Avrupa Merkez Bankası dahil.
Çin aslında neyi test ediyor?
Şimdi raporlar vatandaşların e-cüzdanı kullanarak dijital para birimini telefon numarasıyla eşleştirdikten sonra hesaplarını doldurmak satın alımlar için ödeme yapmak para çekmek ve transfer etmek için kullanabileceğini söylüyor. Çin bankaları ayrıca e-para biriminin çevrimdışı yani İnternet olmadan değiştirilip değiştirilemeyeceğini test ediyor.
Etkileyici. Ancak bu Bitcoin veya Facebook’un Librasıdan ne kadar farklı?
Birçok şekilde. Başlangıç olarak bu devlet tarafından onaylanan yasal bir uygulama. Bitcoin Hindistan dahil birçok coğrafyada yasal olarak kabul edilmiyor. Aslında Hindistan kripto para birimlerini tamamen yasaklayan bir yasa tasarlıyor. Bitcoin anti-otorite olacak şekilde tasarlanmıştır ve bir merkez bankası veya hükümet tarafından kontrol edilmez bu da onu değerdeki dev dalgalanmalara yatkın hale getirir.
İlginç!
Açıkça görülüyor ki Çin elini çabuk tutup dijital para birimlerine yönelik küresel trendden para kazanmayı bekliyor (dijital renminbi 2014ün başlarında duyuruldu). Ayrıca dijital bir renminbi ile döviz piyasalarında neden olabileceği küresel bozulmaya bakıyor. Fiat renminbinin genellikle Çin Komünist hükümeti tarafından manipülasyona maruz kalmakla suçlandığı düşünüldüğünde bir e-renminbinin geleceği de gizlilikle örtülecek. Yine de uluslararası finans uzmanları Çinin e-ödemeleri ülke içinden kontrol ederken sınır ötesine aktarmanın çok daha kolay olduğu gerçeğine baktığını söylüyor.
O halde Çin evrensel bir para birimi yaratmaya mı çalışıyor?
Böylesi bir durum şu anda pek olası değil. Küresel olarak Çin dolara alternatif olabilecek siyasi iyi niyetten hoşlanmıyor ancak bugün ABD para birimi ve ekonomisi zayıf görünüyor. Çin Renmin Üniversitesi Uluslararası Para Enstitüsü müdür yardımcısı Qu Qiang gibi Çinli para politikası uzmanlarına göre “bu aşamada evrensel bir para birimi olamaz”. Yine de Çinin uluslararası para piyasasında sahip olduğu nüfuzu ve yuanı küresel para birimi olarak yapmaya yönelik gizli tutkuları göz önüne alındığında dijital renminbi yakında düzenli kullanım için piyasaya sürülürse potansiyel olarak paranın Çin ve ötesinde hareket etme biçiminde bazı tektonik değişimlere yol açabilir.
