Kripto para ve dağıtık veritabanı teknolojileri (DLT) alanında 2019 umutlar ve hayal kırıklıkları ile kapanıyor.
Bitcoin Aralık 2018’de 3500 $’larda dip yaptı. Buradan Haziran sonuna kadar adeta sürekli tırmanarak 13.000 $ seviyesine ulaştı. Eski günleri hatırlatan bu yükseliş piyasada büyük umut oldu.
Camianın çok ümitlenerek beklediği başka olaylar da vardı. Bitcoin için borsa yatırım fonu (ETF) çıkması ve kurumsal yatırımcılara gerçek Bitcoin ile ödeme yapacak türev platformu BAKKT’ın açılması. ETF Tahmin ettiğim gibi çıkmadı. BAKKT ise çalışmaya başladı. Fakat gerek hacim olarak gerekse fiyat anlamında tam bir hayal kırıklığı oldu. BAKKT Kurumsal yatırımcıların gerçek Bitcoin talebine katkı yapmadığı gibi fiyatları da yukarı itmedi.
Aksine Bitcoin fiyatı 13.000 $’dan 6600 $ seviyesine kadar geriledi. Bitcoin sene başına göre bu seviyede bile neredeyse %100 karda. Klasik medya bile Bitcoin’i 2019’da en çok kazandıran yatırımlardan biri olarak gösteriyor. Fakat 6600 $ düzeyine gerileme camiada yine de endişeye neden oldu.
Fiyat dışında 2019’un en önemli gelişmesi Merkeziyetsiz Finans (DeFi) uygulamalarının yayılması oldu. Blokzincir’in para yani Bitcoin vb dışında somut olarak kullanılan bir alanı daha (finansal hizmetler) güç kazanmış oldu. DeFi özellikle bir miktar Ethereumu olan kullanıcılara banka vb aracılara ihtiyaç olmadan sadece yazılım ve akıllı kontratlar ile kredi sağlanması hizmetini yaygınlaştırdı.
Ayrıca 2019’da kurumsal yatırımcıların da fiyattan bağımsız olarak özellikle Bitcoine yatırımlarını artırdıkları görüldü. Bu alanda en önde gelen yatırım firmalarından Grayscale’in dijital varlıklara odaklanan yatırım ürünlerinde hem fon akışı hem de toplam yönetilen varlık miktarı katlanarak arttı.
2019’dan Dili yanan kripto para ve DLT camiası 2020’yi ihtiyatla bekliyor. Önümüzdeki yılın en önemli beklentisi Bitcoin de ‘Ödül Yarılanması’ (Halving).
Geçmiş iki Halving’te Bitcoin fiyatları ciddi artış yapmıştı. Ama piyasa Mayıs 2020’de gelecek 3. Halving öncesi moralsiz.
ABD’de Yaşayan ve Kongre’nin Bitcoin hakkında uzmanlığı nedeniyle ifadesine başvurduğu Meltem Demirörs geçen hafta Twitter’da bir açıklama yaptı. Demirörs 2018’de Bitcoin’de devreye giren türev araçlar nedeniyle bu Halving’ten sonra fiyatların yukarı gitmeyebileceğini ifade etti.
Türev araçlar hakkında benim de olumsuz görüşlerimi herkes bilir. Ancak geçmiş Halving’ler ile bugünü karşılaştırdığımızda Türev araçların şuan normal dışı bir etki yapmadığını görüyoruz.
Önceki 2 Halving’ten yaklaşık bir yıl kadar önce Bitcoin sırasıyla %2116 ve %1789 artışlar yapmış. Bu yıl yaşayacağımız 3. Halving’ten 1 yıl 5 ay önce de Bitcoin 3500 $’dan 13.000 $’a tırmandı. Yani %271.4 artış yaptı. Türev araçların bir etkisi varsa bu yükseliş dalgasının daha erken başlamasına ve daha şiddetli olmasına neden oldu demektir.
Aynı şekilde önceki 2 Halving’te Bu 1. Yükseliş’lerin ardından bir 1. Düşüş dalgası gelmiş: İlk Halving’te %478 İkincide %434. 3. Halving öncesinde 2019’da biz de bir 1. Düşüş yaşamış olduk: 13.000 $’dan 6600 $’a %492. Bitcoin bu seviyeden daha fazla aşağıya düşmezse bu gerileme de normal. Türev araçlar sadece yine (çok hafif) etkiyi arttırmış oluyorlar.
Eğer tarih tekerrür ediyorsa 2019’da yaşadığımız yükseliş ve düşüş aslında gayet normal. Ayrıca korktuğumuz gibi Türev araçlar Bitcoin’in hareketini bozmuş da olmuyor.
Bu nedenle ben 2020’ye fiyat anlamında da umutlu bakıyorum. Elbette yanılabilirim. Tarih tekerrür etmeye bilir.
Bu nedenle Bitcoin ya da diğer kripto paralara yatırım düşünenlerin risklerin farkında olmasında büyük fayda var. Kripto paralar yüksek kar potansiyeli taşıyor. Ancak yüksek kazanç potansiyeli aynı zamanda yüksek kayıp potansiyeli de demektir. Bu sektörün en güçlü parası Bitcoin de bile %8090 lara varan düşüşler görülebiliyor. Genel kural: Bu alanda yatırım düşünenler %8090 değer kaybetse bile canlarını acıtmayacak bir miktar ile işlem yapmalı. Hiçbir paylaşımında yatırım tavsiyesi vermediğini de hatırlatmakta büyük fayda görüyorum.
Evet 2020’ye umutla bakıyorum. Bu sefer ki Halving’te dip noktası 3500 $’dan sonra toplam artış ne olabilir kestirmek zor. Ama önceki 2 Halving’te dip noktadan yaşanan toplam artışlar sırası ile: İlk Halving’te %46412 ikincide %10426.
2020 İçin tarihin tekerrürden ibaret olmasını diliyorum…
