Türkiyede bazı gelişmeleri uzaktan seyrediyor gibi gözükse de bazen devlet özel sektörden daha hızlı adımlar atabiliyor. Örneğin ödeme sistemlerinden parakredi mekanizmasına kadar bir “dijital merkez bankası” planlaması başlatılmış. Ancak burada Merkez Bankasını kripto para üretmesini konuşmuyoruz. Anonim bir değeri her hangi bir otorite üretemez. Dolayısıyla “Merkez Bankaları kripto para üretecek” dendiği zaman en hafif ifadeyle “oksimoron” bir cümle kurulmuş oluyor.
Merkez Bankası dijital para çıkarabilir ki zaten daha önceki yazılarımda bu durumu anlatmıştım. Ancak giderek daha fazla dijitalleşmeye doğru giden devletin birçok konuda özel sektörden daha hızlı davranması oldukça ilginç bir durum. Pek de şaşırmadım Türk Firmalarının önemli bir kısmının doğru bir otomasyon alt yapısına sahip olmadığı da görülüyor. Gerçi saniyede 16 megabit indirme hızıyla hangi altyapıya sahip olursanız olun rakiplerin gerisinde kalırsınız. Maalesef Türkiye bu konuda oldukça geri.
Yine de gençlerin yeni teknolojilere ve kripto paralara olan eğilimi beni memnun ediyor. Geçenlerde Adanada “İktisattan Çıkış” kitabımı okumuş olan birkaç genç beni soru yağmuruna tuttular. Bazıları ciddi para kazanmış bazıları ise arabalarını satıp kripto para alıp ciddi maddi kayıplara uğramışlar. Ben kendilerine “devlet bile vatandaştan hızlı davranıyor dijitalleşmede gelecek burada ama zenginleşme hevesiyle yatırım yapmayın” dedim. Biraz garip geldi bazılarına ama açıklayayım:
İşiniz ne olursa olsun söz konusu işte derinleşerek para kazanırsınız. İşinizde uzmanlaştıkça geliriniz artabilir. Ancak profesyonel hayattan elde ettiklerinizi biriktirip servet elde etmeniz imkansız. Dolayısıyla tasarrufları bir yatırım aracında değerlendirmek faydalıdır. Peki tasarrufların tamamını yatırmak ?
Açıkçası büyük bir hatadır. Çünkü bu sefer sürekli olarak tasarruflarınızın endişesini taşırsınız. İşinize odaklanamazsınız. Bunun da üzerinde yapacağınız en büyük hata elinizdeki varlıkları da satarak yatırıma girişmektir ki amatörlerin hem tasarruflarını hem de işlerini kaybettiği yer burasıdır. Bireyler devlet değildir. Devlet zarar eder sonra toparlar. En kötü faturayı vatandaşa çıkarır. Ancak biz böyle yapamayız ve bu sebeple akıllı olmalıyız.
Özetle ister kripto para ister başka bir yatırım aracı olsun hepimiz “canımızı acıtmayacak kadar” bir kaynağı değerlendirerek şansımızı deneyebiliriz. Bir gün kripto paralar mutlaka en geçerli değiş tokuş aracı olacak. Devletlere ait paralardan daha itibarlı olacaklar. Ancak o güne kadar bireylerin mantıklı davranmaları ve kendi hataları sebebiyle geleceğin yeni değerlerinden soğumamalarını sağlamak gerekiyor.
İşte Kripto Arenada yapmak istediğimiz tam olarak bu. Soğukkanlı ve sabırlı olmayı telkin ederek geleceğin yeni değerlerine sıkıntısız kavuşmayı sağlamak. Kimi ikna edersek kardır…
