Bitcoinin son yaşanan iki büyük olayda verdiği tepki neye
işaret ediyor?
İlk önemli olay 1 Ekim Perşembe günü gerçekleşti. Dünyanın
önde gelen kriptopara türev borsası BitMEXin kurucu ortağı Samuel Reed tutuklandı.
Normalde böyle bir olayın tek başına bile Bitcoin fiyatında derin bir düşüşe
neden olması gerekirdi.
Meşhur Mt.Gox borsasının DDos saldırısına uğradığının
sanılması ile 10 Nisan 2013’te Bitcoin birkaç saatte %60’tan fazla değer
kaybetmişti. Yine Mt.Gox Borsası’nın işlemleri durdurduğunu ve iflas ettiğini
açıkladığı 28 Şubat 2014 tarihinde ise Bitcoin %6 düşmüştü. Çin Merkez Bankası
5 Eylül 2017’de kriptopara halka arzlarını yani ICO’ları Yasakladığında da
Bitcoin yaklaşık %2 kayıp yaşamıştı. Oysa 1 Ekim 2020 BitMEX olayında Bitcoin
sadece %112 değer yitirdi.
Öte yandan Bitcoin ikinci bir çok önemli olaya daha maruz
kaldı. 2 Ekim Cuma günü ABD Başkanı Donald Trump’ın Covid19 hastalığına
yakalandığı duyuruldu. Bu iki önemli sarsıcı olayın günlük kapanışlar göz önüne
alınırsa 13 Ekim döneminde Bitcoin’de meydana getirdiği zarar sadece %14
civarında kaldı.
Peki bu durum bize neyi anlatıyor? Bitcoin artık çok güçlü
çok istikrarlı bir varlık haline mi geldi? Artık düşüş ihtimalleri tamamen
ortadan kalktı ve sadece yukarı mı gideceğiz?
Bu tabloda hiç kuşkusuz Mayıs 2020’de gerçekleşen ödül
yarılanması (halving) olayının payı var. Her ‘halving’te madenciler aynı
masrafı yapmaya devam etmesine rağmen elde ettikleri Bitcoin miktarı yarı
yarıya azalıyor. Yani bir Bitcoin üretim maliyeti iki katına doğru tırmanıyor.
Mayıs ayından önce Bitcoin üretim maliyeti 7000 dolarlar civarında iken bu
rakam şu günlerde 12.000 dolarlara doğru çıktı. Tarihi olarak baktığımızda
Bitcoin fiyatı üretim maliyetinin altında çok uzun süre kalamıyor.
Bitcoinin mevcut fiyatı zaten üretim maliyetinin altında
kaldığı için belki de şok oluşturması gereken olaylar dahi fiyatı aşağı
bastıramadı.
Ancak uzun vade için çok olumlu olan bir gelişme kısa vadede
hala büyük düşüş yaşanma ihtimalini masada tutuyor. Uzun vade için olumlu olan
bu gelişme Bitcoin’in çok daha fazla kurumsal yatırımcı tarafından rezerv ve
daha da önemlisi teminat olarak kullanılmaya başlanmış olması.
Dünyanın en büyük iş istihbarat firması MicroStrategy bu yıl
nakit rezervlerini Bitcoin olarak tutmaya başladığını açıkladı. Bir çok
kurumsal yatırımıncı da MicroStrategy’nin ardından bu yola girdi. Sadece
MicroStrategy şuan 425 milyon dolarlık Bitcoini rezerv olarak tutuyor.
Bu arada hızla gelişen merkeziyetsiz finans (DeFi) alanında
birçok kriptopara gibi Bitcoin de kredi oluşturmak için ciddi miktarlarda
teminat olarak kullanılıyor. DeFi’ye yatırılan toplam kriptopara miktarı 11
milyar doları buldu. DeFi’nin En çok kullandığı Ethereum ağı üzerinde yer alan
Bitcoinlerin değeri ise 136 milyar dolara ulaştı.
Bunlar çok güzel gelişmeler. Uzun vadede Bitcoin için çok
faydalı olacak. Hele de halving etkisi ile birlikte düşünüldüğünde.
Ancak klasik finans sisteminde teminat ve kredi zincirleri
kırılıp ABD borsası çökmeye başladığında Mart ayında neler olduğunu hep
birlikte gördük. Teminat olarak kullanılan Altın ile birlikte özellikle Gümüş
ve Bitcoin çok sert düşüş yaşadı. Bitcoin bir gecede %35 ila 40 değer kaybetti.
IMF Başkanı Kristalina Georgieva 2020 Krizi’nin küresel
ekonomide yarattığı tahribatın 12 trilyon dolar civarında olduğunu
hesapladıklarını açıkladı. Oysa dünyanın büyük merkez bankalarının Mart
2020’den bu yana bastıkları baz paranın miktarı yaklaşık 7 trilyon dolarda
kaldı.
FED hala ayda 120 milyar dolar QE yapıyor yani para basıp
piyasaya likidite sağlıyor. Ancak Eylül ayında gördüğümüz kadarıyla bu miktar
Amerikan borsaların ayakta tutmak için yeterli olmuyor.
FED daha fazla QE açıklamaz ise ve ABD hükümetinden yeni
Corona virüs teşvik paketi şeklinde birkaç trilyon dolar daha gelmez ise
piyasaların ve Bitcoin’in yine ciddi satış baskısı altında kalması söz konusu
olabilir. Hatta Covid 19’un 2. Dalgasının yeniden ekonomileri kapatması ABD
seçimlerinde sonucun bir türlü belirlenememesi gibi riskler durumu daha da
kötüleştirebilir.
Bitcoin kesinlikle düşer diye bir iddiam yok ancak ciddi
düşüş risklerinin hala masada olduğunu akıldan çıkarmamanın doğru olduğunu
düşünüyorum.