Sanıyorum iki yıldan beri kripto paralarla ilgilenenler ile yeni bir kripto para yaratmak isteyenlerin sayısı hızla artıyor. Yatırımcıların bir kısmı “gelecekte bu paralar kullanılacak” derken daha cesur ve atılımcı olanlar ise “gelecekte benim paralar” olacak diye uğraşıyor.
Benimle hem Türkiyede hem de Dünyanın farklı yerlerinde bu konuda toplantı yapanlara genel olarak şu bilgileri vermeye çalışıyorum:
Yeni bir değer mekanizmasının en önemli sorunu söz konusu değeri piyasada değiştokuş aracı olarak kullanacak kurum ve bireyleri bulup bulamayacağıdır. Bir alışveriş yatırımtasarruf ve nihayetinde değer belirleme aracı olarak kullanılmaya başlamaları bir emtia gibi alınıp satılmalarından çok daha önemli.
Aslına bakılırsa değiştokuş aracının emtia olarak değerini belirleyen hem ulusal hem de uluslararası «kabul edilmiş» değer olmasıdır. Yani iş dönüp dolaşıp küresel anlamda kabul gören bir değer ölçüsü olmasına dayanıyor.
Bu sebeple Kripto Paranın yatırımcılara arz edilmesinden önce POS cihazlarına yüklenecek bir ara yüz ile tanımlanması için alt yapının hazırlanması büyük önem arz ediyor. Bundan başka akıllı telefonlara da android/iOS uygulamaların yüklenmesi için çalışma yapılması kritik önemde. Artık herkes “handset” dediğimiz akıllı telefonlar üzerinden işlerini çözüyor.
“Kalıcı değer nasıl yaratılır..”
Yatırımcılara arz edilmesine gelince : “İlk gün” yaşanacaklar ortaya çıkacak yeni kripto paranın belirleyecektir. Tıpkı bir hisse senedinin halka arzında olduğu gibi. Dolayısıyla bundan önce yukarıda belirttiğim çalışmaların mutlaka tamamlanması gerekiyor.
Ortaya çıkan yeni değer ile kredili işlem yapılıp yapılamayacağı da önemlidir. Dünyada alış verişin çok büyük bir kısmı kredi kartları ve banka kartlarıyla gerçekleştirilmektedir. Bunu unutmayalım. Dolayısıyla kredi kartlarına ve banka kartlarına tanımlı bir değiştokuş aracı yaratılması gerekiyor.
Bir başka önemli gerçek de şudur: Bankalar puanbonusmil gibi uygulamaları yanında taksit imkanları da sunmaktadır. Kripto Paraların bankaların bu programlarına dahil olması yaygınlıklarını artıracak unsurlardandır.
Sadece B2C değil B2B işlemlerde de yaygın olabilmesi gereken kripto paraların kalıcı olmalarını sağlamak için parakredi mekanizmasına dahil edilmesi gerekmektedir.
Elbette aklınıza şu soru gelecek ? Kripto paraları değiştokuş aracı mı yoksa yatırım aracı gibi mi görmeliyiz ? “Her ikisi” diye cevap verebilirim. Sebebini anlatayım:
TL’nin tarihsel performansı onu hiçbir zaman yatırım aracı olarak değerlendirilmesine müsaade etmedi. Dolayısıyla yeni bir değerin dayandığı temel sadece değiş tokuş aracı olarak değil aynı zamanda bir yatırım aracı olarak değerlendirilmesini de sağlamalı. Bu yazının başında da söylediğim gibi paranın fonksiyonlarının önemli bir kısmına yada tamamına sahip olan bir değer yaratılmalı. Böylece bireylerin de kurumların da elinde tutmak isteyeceği bir kripto paranın varlığı mümkün olabilir.
Bu işe girişmek isteyenler için bazı ipuçları verdim. Detaylı bilgi için her zaman oturup tartışabiliriz.