Fed bir kez daha bilançosunu büyütüyor. Bu üstü örtülü gevşeme programı kripto para dünyasında heyecan yarattı.
Geçmiş dönemde Fed ne yapınca piyasalarda ne oldu diye bakalım.
Son küresel kriz başlangıcında Fed’in bilançosu (2008 yılı başında) 890 milyar dolar civarındaydı. Krizden çıkışı parasal tedbirlerde gören Fed sürdürdüğü parasal gevşeme programlarıyla bilançosunu 2015 yılı Ocak ayında 4 trilyon 516 milyar dolara kadar yükseltti. Sonra sırasıyla varlık alımları sona erdi bilanço küçültme adımları geldi faiz artırım dönemine girilip 9 kez faiz artırıldı.
Fed bugünlerde bilançosunu tekrar büyütüyor. Eğer Fedin bilançosu son 35 ayda olduğu gibi hızlı bir şekilde artmaya devam ederse Mayıs 2020ye kadar yeni bir rekor kıracak.
Fed’in bilanço büyüküğü
Fed’in bilançosunu devasa boyuta taşıdığı dönemde değeri dolarla ölçülen ne varsa değer kazandı. Altın borsa endeksleri rekor seviyeleri gördü. Son krizin üstünden neredeyse 11 yıl geçti ABD borsaları rekor seviyelerde ons altın ise 3 yıldır aşamadığı bölgenin üstüne çıktı.
Arada bilançonun küçüldüğü 45 trilyon dolardan 37 trilyon dolara gerilediği bir dönem var. 28 Ağustos’ta bilanço 3 trilyon 759 milyar dolara geriledi. Son durumda rakam 4 trilyon 95 milyar dolar seviyesinde.
Denklem neydi? Bilanço büyüdükçe değeri dolarla ölçülen ne varsa daha çok dolar edecek değer kazanacak.
Bu arada Fed 2019 yılında 3 faiz indirimi yaptı yani doların değerinin düşük kalması faiz indirimleri cephesinden de destek aldı.
Ayrıca 150200 milyar dolarlık varlık alımı Fed’in faizi 25 baz puan indirmesi kadar etki yaratıyor.
4.095.000.0003.759.000.000= 336 milyar dolar.. kabaca 50 baz puan diyelim mi?
Yani Fed 2019 yılında faizi 75 baz puan doğrudan 50 baz puan dolaylı yoldan indirmiş oldu. Varlık fiyatlarının yükselmesi için daha ne yapsınlar?
Fed gibi büyük merkez bankalarının attığı adımlar kimilerine göre gerekli ve faydalı kimilerine göre ise bariz risk barındıran büyük bir sorundan doğan hareketler.
Bu ortamdan kripto para dünyasına düşen nedir?
Yine bazılarına göre dijital altın olan Bitcoin parasal ve mali disiplinsizliğe karşı etkili bir koruma sağlayacak. Merkez bankaları gevşek para politika uygulamalarına devam ettikçe sigorta ihtiyacı yükselecek. Sigorta arayanlar daha yüksek oranda kripto paralara yönelecekler.
Temel olarak 2009 yılından bu yana para arzını genişleten büyük merkez bankalarının aksine Bitcoin’de arz genişlemesi hızı her dört yılda bir yarı yarıya azalıyor.
Bir tarafta para arzı tarafında süper gevşek politikalarla gelen Fed gibi merkez bankaları diğer tarafta arz miktarı belli kripto paralar. Bu oyunun kazananı kim olacak gerçekten merak uyandırıcı…