Crypto Briefing’de, Cardano (ADA)’nun önümüzdeki aylar için planlarını anlamak için Charles Hoskinson ile röportaj yapıldı. Bu özel röportajda Charles Hoskinson, Cardano’nun yaklaşmakta olan planlarını tartıştı. Haskinson, Cardano’nun şu sıralar çok beklenen Alonzo kod adlı hard fork’a doğru ilerlediğini ve ekibin ayrıca Cardano (ADA)’da uygulama yazmak isteyen 1.000’den fazla geliştiriciyi eğittiğini ifade etti.
Cardano kurucusu yol haritasını tartışıyor
60 milyar doları aşan piyasa değeri ile Cardano, dünyanın en değerli merkezi olmayan ağlarından biridir. Ethereum’un kurucularından biri olan Charles Hoskinson, yeni bir Proof-of-Stake Blockchain’ini kavramsallaştırdığında 2015 yılında piyasaya sürüldü. Cardano’nun Ethereum‘da büyük bir gelişme olması gerekiyordu, bu nedenle Hoskinson, yazılım mimarisine ve özelliklerine kendi başına karar vermek yerine, hakemli bir akademik yaklaşım benimsemeye karar verdi.
Hal böyleyken proje, yazılım geliştirmede açıklık felsefesini benimsedi ve kanıta dayalı bir yöntem kullanarak yazılım özelliklerini hayata geçirdi. Yıllar geçtikçe, Cardano (ADA)’nun araştırma ekibi dağıtık sistemlerden programlama dillerine ve oyun teorisine kadar 100’den fazla akademik araştırma makalesi yayınladı.
Cardano’nun oluşum aşamasından bugüne kadarki süreci
Oluşturulmasından bu yana, blockchain, her biri yeni temel özellikler ekleyen farklı sürümler veya dönemler boyunca gelişti. Byron Dönemi olarak bilinen Cardano’nun ilk yinelemesi Eylül 2017’de başladı ve kullanıcıların Ouroboros konsensüs protokolünü kullanarak Cardano’nun ADA para birimini federe bir ağda takas etmelerine olanak tanıdı.
Cardano (ADA)’nun Shelley adı verilen sonraki sürüm yükseltmesi 2020’nin ortalarında gerçekleşti ve ağ mutabakatının merkeziyetsizliğini sağladı. Lansmanla birlikte ağ, node’ların çoğunun merkezi bir grup değil topluluk tarafından yönetileceği bir duruma yükseltildi.
Shelley’den sonra, Goguen olarak bilinen Cardano’nun en son sürümü, bir dizi hard fork aracılığıyla yeni Blockchain işlevleri getirmeyi hedefliyor. Örneğin, Mart 2021’de ekip, Mary hard fork ile Cardano’daki yerel mal varlıkları için destek ekledi. Cardano şimdilerde, Goguen döneminin bir sonraki adımını tamamlamak için çok beklenen Alonzo adlı bir hard fork’a doğru ilerliyor. Bu sürüm yükseltme, geliştiricilerin sonunda Cardano’da akıllı sözleşmeler oluşturabilmelerini sağlayacak.
Röportajın detayları
Cardano’nun kurucusu Charles Hoskinson’a göre, yüzlerce geliştirme ekibi şimdiden katkıda bulunmak için çabalıyor. Crypto Briefing ile yapılan özel bir röportajda Hoskinson, Cardano (ADA)’nun yaklaşan Plutus akıllı sözleşme platformunda oracle’ları, stable-coin’leri, DEX’leri ve NFT pazarlarını barındırma planlarını ayrıntılı olarak açıkladı. İşte söz konusu röportaj:
Crypto Briefing: Alonzo hard fork’unda bundan sonra ne olacak?
Charles Hoskinson: Cardano (ADA), akıllı sözleşmeler için ideal programlama modelini bulmak için dört yıllık bir araştırma ve geliştirme çalışması yürüttü. Heyecan verici olan, Alonzo’nun aslında hepsini açtığımız yer olması. Yakında, Pioneer Testnet’i başlatacağız ve onu iki ay boyunca çalıştıracağız ve haziran sonunda dondurma özelliğini aktive edeceğiz. Aslında hard fork’u yapmak ve ana ağ için akıllı sözleşmeleri açmak yaklaşık dört ila altı hafta sürecek. Cardano’da merkezi olmayan uygulamalar (dApps) yazmakla ilgilendiklerini ifade eden 1000’den fazla geliştiriciyi eğittiğimiz Plutus Pioneer Programını da başlattık.
CB: Cardano ekosistemi çeşitli uygulamalar ve kullanım durumları açısından nasıl gelişiyor?
CH: Tüm olağan şüpheliler olan NFT pazarlarına, merkeziyetsiz borsalara (DEX), stablecoin’lere ve oracle’lara sahip olacağız. Bu protokollerin çoğunun kopyalanması çok kolaydır. Bu protokollerin nasıl çalıştıklarına dair tam bir anlayışa sahip olabilelim diye onları şu anda resmileştiriyoruz. Uniswap, SushiSwap ve benzeri tüm DeFi protokolleri için planlarını yazdığımız Runtime Verification ile bir projemiz var. Bunları Cardano’da yeniden uygulayacağız. Sistemimiz Ethereuma kıyasla daha iyi, daha hızlı, daha ucuz ve daha öngörülebilir. Ayrıca likidite ve müşteri konusunda açık bir soru var. Bunun için bazı stratejilerimiz var. Cardano’nun Ethereum’a göre sahip olduğu diğer bir avantaj, dApp’leri finanse etmek için 250 milyon dolardan fazla kullanılabilir olan yerleşik bir merkezi olmayan VC-Catalyst’dir. Önümüzdeki üç ay içinde 100 ila 200 girişimi finanse edeceğiz yani sadece yeni dApp’leri değil, aynı zamanda Cardano’ya geçişleri de finanse edeceğiz.
CB: Ethereum’dan Cardano’ya gelen farklı projeler nelerdir?
CH: Gelecek iki düzine farklı dApp veya platformla anlaşmaları tamamlıyoruz. Bu, önümüzdeki 180 gün içinde gerçekleşecek. Bu sohbete başlamak biraz zor. Projeler genellikle üzerinde çalışabilecekleri bir test ağına sahip olup olamayacaklarına dair sorular sormak isterler. Bunlar Alonzo Testnet geldiğinde başlayacak. Genellikle konuşma, Ethereum’dan Cardano’ya açık bir geçiş değildir. Bunun yerine, sektör genelinde gördüğümüz şey, projelerin multi-chain olmak istemesidir. Bunu söyledikten sonra, bazıları zaten Cardano (ADA)’ya tam olarak taşınmakla ilgilendiklerini ifade ettiler. Örneğin SingularityNet böyle bir göçtür.
CB: Cardano yavaş gelişimi sebebiyle eleştirildi. Bundan belki de sorumlu olan eş düzey incelemesi miydi?
CH: Gecikmelerimizin çoğu mühendislik gecikmeleriydi, bilimsel gecikmeler değil. Bu, düzeltmek zorunda kaldığımız yanlış yaklaşım ve taktikleri seçtiğimiz için oldu ve bunları düzeltmek oldukça zaman aldı. Haskell’in (programlama dili) bir şeyler oluşturmak için onu seçtiğimizde hazır değildi. Bu konuda yapılan tüm eleştiriler oldukça adildir. Dili biraz modernize etmemiz gerekiyordu. 2018 ve 2019’da bu kadar çok gecikme yaşamamızın nedenlerinden biri de buydu. Cardano’yu şu anki durumuna getirmek için üç kez yeniden yazdık. Ama aslında işleri rayına oturttuk ve Proof-of-Stake sistemi olan Shelley’i 2020’de sunduk. Şimdi bu yıl diğer birçok şeyin yanı sıra akıllı sözleşmeleri de piyasaya sürüyoruz. Proof-of-Stake (PoS) geliştirmemizi Ethereum ile karşılaştırırsanız, bizden iki yıl önce başladılar. Proof-of-Stake’i 2016’da geliştirmeye başladık, Ethereum’un kurucusu Vitalik Buterin ise Casper’ı 2014’te başlattı. Buna rağmen, kendi Proof-of-Stake’imiz ile zaten pazardayız ve Ethereum henüz tam anlamıyla geçiş yapmadı.
CB: Cardano’da bBockchain kontrolü söz konusu olduğunda merkeziyetsizliği nasıl sağlıyorsunuz?
CH: Cardano, blok üretimi konusunda benim görüşüme göre en merkezsiz olanı. Bitcoin‘de, blokların yüzde 50’sinden fazlasını üretildiği 10 büyük madencilik operasyonu vardır. Buna karşılık, Cardano’da 2.000’den fazla stake havuzu var ve yaklaşık 200 ila 400 stake havuzu, blokların yüzde 80’ini üretiyor. Yani Cardano, blok üretimi açısından yaklaşık 20 ila 40 kat daha fazla merkeziyetsiz. Sistem esnektir ve zamanla daha fazla stake havuzu elde etmek için tasarlanmıştır. Sonunda, on binlerce stake havuzu operatörümüz olacak.
