Çin Nakitsiz Bir Hayata Doğru İlerliyor
Çin yuanı uluslararası bir para birimi yapmak ve küresel dolar ödeme sistemine olan bağımlılığını azaltmak için dijital para birimi çıkaran ilk ülke olmak istiyor.
Reuterse göre Çin Halk Bankası (ÇHB) tarafından işletilen bir dergi olan China Financede yayınlanan bir makale dijital para basma ve kontrol etme haklarının hükümetler arasında rekabet için “yeni bir savaş alanı” olacağını belirtti.
ÇHB projenin bir parçası olarak yuanı hem fiziksel banknotlar hem de dijital para birimi olarak tanımlıyor. Fikir dolar tekelini kırmak için yeni bir ödeme sistemi ağı kurmaktır.
Bu amaçla dijital yuan testleri halihazırda devam etmektedir. Suzhou Shenzhen Chengdu ve Xionggan olmak üzere dört şehirde ve Pekindeki 2022 Kış Olimpiyat Oyunlarının yapıldığı yerde birkaç deneme yapıldı.
Dijital Yuan Nasıl Test Ediliyor?
Eylül 2020 itibarıyla ÇHB 10 milyon yuan (1.5 milyon dolar) değerinde dijital para ihraç etmiş ve bunu Shenzhen bölgesindeki 50 bin kişiye piyango yoluyla dağıtmıştı.
Kazananlar 3 bin farklı mağazada harcayabilecekleri yaklaşık 200 yuan değerinde dijital “kırmızı paketler” adlu uygulama ile ödüllendirildi. Çekilişe 2 milyona yakın kişinin üye olduğu operasyon başarılı olarak değerlendirildi.
Kasım ayının başında ÇHB müdürü dijital yuan kullanılarak 299 milyon dolara karşılık gelen dört milyar işlemin gerçekleştirildiğini belirtti.
Dijital yuan ödeme ağı seçilen kullanıcıların nakit ve dijital para arasında dönüşüm yapmasına hesap bakiyelerini kontrol etmesine ve ödeme ve havale yapmasına olanak tanıyor. Diğer deneyler arasında dijital para birimi biçiminde nakliye sübvansiyonları alan devlet çalışanları ve Xiong’daki McDonald’s dijital yuan ile ödeme kabul ediyor.
Bununla birlikte ödeme ağının tüm Çin vatandaşlarına ne zaman sunulacağına dair resmi bir açıklama yapılmadı.
Kamu Dijital Yuanı Para Birimi Olarak Kabul Edecek mi?
Tahmin yapmak zor. Testlerden elde edilen geri dönüşler halktan oldukça olumlu oldu insanlar çekilişe katılıyor.
Bununla birlikte Çin halihazırda giderek daha nakitsiz bir toplum haline geliyor. Küçük kasabalardaki sokak yemeği satıcıları ve pazar tezgahları bile nakit yerine ödeme uygulamalarını kullanmayı tercih ediyor.
Alipay ve WeChat Pay gibi mobil cüzdanların Çinde zaten büyük kullanıcı tabanları var ve insanların bir gecede hükümet uygulamasına geçmesi pek olası değil. Bununla birlikte bu ödeme işlemcilerinin aksine dijital yuan ile ilgili herhangi bir ücret alınmayacağı bildirildi.
Dijital Yuan ve Bitcoin
Dijital yuan ÇHBnin desteğine sahipken teknik olarak Bitcoin ile yarışamayacağı birkaç kulvar var. Dijital yuan esasen merkezi olmayan ve Blockchainin yaptığı gibi halka açık değişmez bir blockchain defterinden yararlanmayacaktır. Kısacası bazı yönleriyle yuanın kağıt versiyonundan çok da farklı değildir.
ÇHBnin dijital para birimini blockchainde çalıştırmaya istekli olmamasının iki ana nedeni var: Birincisi uzmanlar herhangi bir ağın Çinin 14 milyarlık nüfusunun günlük işlem hacmini kaldırabileceğinden şüpheleniyor. İkincisi merkez bankası yetkililerine göre blockchain teknolojisinin doğasında bulunan merkezi olmaması ve şeffaflık Çin hükümetinin anonimlik ile mali suçları azaltma ihtiyacı arasında “bir denge kurma” hedefine aykırı olan iki kavramdır.
Dijital yuan ÇHBnin banka kredilerini daha yakından kontrol etmesine ve uygun gördüğü yerlerde finansmanı yönlendirmesine izin verebilir ancak merkez bankası tarafından kontrol edilen bir dijital yuan asla Bitcoinin değer teklifleriyle gerçekten rekabet etmeyecektir.
Dijital yuannın ekonomik etkisi hala belirsiz ve merkezi dijital para birimlerinin Çin ekonomisine yardım edip etmeyeceğini yalnızca zaman gösterecek. Açık olan şey bunun merkez bankaları tarafından kontrol edilen fiat para birimleri ile Bitcoin arasında devam eden savaşta yeni bir bölüm olduğu.
