Geçen hafta Hürriyet gazetesi Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) bundan sonra başta Bitcoin olmak üzere kripto paraları denetleyeceğini iddia etti. Gazete haberini konuya yakın bir kaynağa dayandırdı.
SPK’nın kripto para piyasalarına gelmesini camia içerisinde olumsuz karşılayanlar olacaktır. Özelliklede bulanık suda balık avlamaktan hoşlananlar.
Şahsi görüşüm SPK görevi çerçevesinde piyasaya gelirse bu hem kripto paralar hem de blokzincir ve diğer dağıtık veri tabanı teknolojileri (DLT) açısından son derece olumlu olacaktır.
Öncelikle yatırımcının korunması çok önemli. SPK kripto para alımsatımına aracılık eden ‘borsa’ları denetlemeli. Borsalar işlem hacmi olarak gerçekten doğru veriler mi paylaşıyor?Borsaların işlem hacimlerini belki de SPK kendisi açıklamalı.
Gerçek olamayacak kadar yüksek miktarda işlem hacmi açıklayan ve inanılmaz sayılarda kripto para listeleyen borsalar kontrol edilmeli.
Ayrıca borsaların içerisinde robot kullanılıp sahte işlemler oluşturuluyor mu? Yatırımcılar yapay şekilde alış ya da satış yapmaya zorlanıyor mu? Bunların hepsi denetlenmeli.
Kripto para çıkarmak isteyenler de denetime tabi olmalı. Sicilinde dolandırıcılık kaydı olanlar bu ülkede TV’lere reklam verip coin çıkarmaya kalktı. Madencilik Bitcoin yatırım danışmanlığı vb maskeleri altında aslında yatırımcıların saadet zincirlerine üye yapılmasının da önüne geçilmeli.
Eylül 2018’de Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) kripto paralar ile halka arzların (ICO’lar) yaygınlaştırılacağı belirtilmişti. SPK yatırımcıların ICO’larda dolandırılmasını engelleyecek yasal bir çerçeve oluşturabilir. Böylece İstanbul Finans Merkezi küresel bir ICO merkezi haline getirilebilir. Yeni kripto para blokzincir ve DLT Projelerinin İstanbul’dan yürütülmesi teşvik edilerek Türkiye’ye yüksel nitelikli işgücü ve knowhow yanında milyarlarca dolar sermaye de çekilebilir.
Mevcut finans sistemi ve kripto paralar eko sistemi arasındaki ilişkilerin yasal çerçevesi de oluşturulmalı. Şuan bir yasal düzenleme olmadığından iki alan birbirinden adeta kopuk çalışıyor. İlişkinin çerçevesi netleşirse klasik finans sistemi ve kripto para ve DLT alanı entegre olmaya başlar. Böylece birçok yenilikçi proje üretilebilir.
Klasik sermaye piyasalarında işlemlerden ve kazançlardan komisyon ve vergiler alınmaktadır. Bu durumda kripto para piyasalarında vergi olmasın demek bence doğru olmaz. Sadece vergilendirme ya da işlem limitleri piyasayı öldürecek şekilde olmamalı. Çünkü Türkiye bu piyasa ve daha önemlisi etrafında oluşan eko sistemden çıkacak projelerle çok ciddi paralar kazanabilir.
